KYFFIN, MORRIS (c. 1555 - 1598), llenor a milwr

mab Tomos Kyffin a'i wraig, Catrin iengaf, ill dau'n hanfod o deuluoedd o uchelwyr o gyffiniau Croesoswallt, oedd Morris Kyffin mwy na thebyg. Ni wyddys ymhle y cafodd ei addysgu, ag eithrio iddo fod yn ddisgybl barddol i Wiliam Llŷn, a'i fod wedyn yn Llundain, 1578-80, yn un o ddisgyblion a charedigion yr enwog John Dee. Bu yn athro ar feibion yr arglwydd Buckhurst, tua 1580-2. Bu'n barddoni cryn dipyn yn Gymraeg ac yn Saesneg, ac yn 1587 cyhoeddodd The Blessednes of Brytaine, cân o fawl i'r frenhines Elisabeth. Y mae llawer o'i ganeuon Cymraeg ar gael yn y llawysgrifau o hyd. Yn 1588 cyhoeddwyd ei gyfieithiad Saesneg o Andria, un o gomedïau Terens. Yn 1588, hefyd, penodwyd ef yn ' Surveyor of the Muster Rolls ' ym myddin Lloegr yn yr Iseldiroedd, ac yn 1591 yn is-drysorydd y lluoedd yn Normandi. Dychwelodd i Lundain i orffen, ac i gyhoeddi, yn 1594, ei gampwaith llenyddol, Deffynniad Ffydd Eglwys Loegr, cyfieithiad o Apologia yr esgob Jewel dros ffydd Eglwys Loegr, a gyhoeddwyd gyntaf yn 1562. Y mae'r Deffynniad yn un o glasuron rhyddiaith Gymraeg, ac yn hynod am rymuster a rhwyddineb ei iaith. Tymhestlog i Kyffin oedd y cyfnod o 1596 hyd ei farwolaeth, ac yntau'n swyddog milwrol, ' Comptroller of the Musters ' yn Iwerddon. Ei waith yno oedd gwylio swyddogion diegwyddor a fynnai dwyllo'r Llywodraeth a gormesu'r trigolion. Hyd y gellir barnu, bu Kyffin yn onest a chydwybodol, a thrwy hynny enynnodd lid eraill llai dilwgr nag ef, ac yn enwedig ei gyd-swyddog Syr Ralph Lane. Bu farw 2 Ionawr 1598, a chladdwyd ef yn Eglwys Crist, Dulyn.

Awdur

• Syr Glanmor Williams

Ffynonellau

• W. P. Williams (gol.), Deffynniad Ffydd Eglwys Loegr (Bangor 1908)
• W. J. Gruffydd, Llenyddiaeth Cymru o 1450 hyd 1600 (Lerpwl 1922), 86-97
• T. Parry, Hanes Llenyddiaeth Gymraeg hyd 1900 (1944), pen. viii

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Morris Kyffin

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q6913779

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/