OWEN, EDWARD (1728/9 - 1807), clerigwr ac ysgolfeistr

Mab David Owen, Llangurig, Sir Drefaldwyn (gweler dan deulu Owen o Gefn-hafodau). Ymaelododd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, 22 Mawrth 1745/6, yn 17 mlwydd oed. Graddiodd B.A. 1749 ac M.A. 1752. Yn 1752 penodwyd ef yn athro ysgol ramadeg Warrington. Yn 1763 gwnaed ef yn beriglor Capel Sankey, Warrington, ac yn 1767 yn rheithor Warrington. Yr oedd yn ysgolhaig da, ac enwogodd ei hunan fel clerigwr ac fel ysgolfeistr. Daeth llawer o'i ddisgyblion yn ddynion blaenllaw. Nodweddid ef â haelioni hynod, a bu'n gefn i Goronwy Owen pryd yr oedd hwnnw'n gurad yn Walton. Cymerodd ran flaenllaw ym mywyd cymdeithasol a llenyddol Warrington, a bu'n llywydd llyfrgell Warrington. Ei brif waith cyhoeddedig ydyw Satires of Juvenal and Persius, translated into English Verse, 1785 (gydag argraffiadau diweddarach yn 1786 ac 1810). Cyhoeddodd hefyd ramadegau Lladin ar gyfer ysgolion. Dywed Gilbert Wakefield amdano ei fod yn ŵr o ddysg dillyn, geirwiredd ddiargyhoedd, a haelioni hynod. Ond y mae Thomas Seddons yn ei Characteristic Strictures, 1779, yn ei wawdio. Y mae darlun o Owen i'w weld yn Amgueddfa Warrington. Bu farw Ebrill 1807.

Awdur

• John James Jones, (1892 - 1957)

Ffynonellau

• T. R. Roberts, Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen... from the earliest times to the present (1908)
• Oxford Dictionary of National Biography, a'r awdurdodau a enwir yno
• H. Blackwell, NLW MSS 9268A: A Dictionary of Welsh Biography
• British Museum. Catalogue of Printed Books (1882)
• J. H. Davies, The Rev. Edward Owen of Warrington and Goronwy Owen, Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1922-3, atodiad, tt. 49-79
• J. H. Davies (gol.), The Letters of Goronwy Owen (1723–69) (Cardiff 1924), 67, 142-3

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 29091926
• Wikidata: Q5344711

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/