OWEN, LEWIS (1572 - 1629?), dadleuydd gwrth-Babyddol

Ganwyd 1572 yn sir Feirionnydd. Nid oes sicrwydd ynglŷn â'i deulu, ac y mae'n amheus ai yr un ydoedd â mab hynaf Gruffydd Owen, Talybont, Llanegryn, pedwerydd mab y barwn Lewis Owen o'r Llwyn, Dolgellau. Ymaelododd yng Ngholeg Eglwys Crist, Rhydychen, 14 Rhagfyr 1590, ond gadawodd y coleg heb raddio ac aeth i deithio'r Cyfandir. Dywedir iddo gael ei dderbyn yn aelod o Gymdeithas Iesu, ond yn ddiweddarach troes yn un o elynion pennaf y gymdeithas honno ac aeth yn ysbïwr yng ngwasanaeth Llywodraeth Loegr. Cyhoeddodd yn 1626 The Running Register, recording a True Relation of the English Colledges, Seminaries and Cloysters in all Forraine Parts, etc., lle y ceir cryn dipyn o hanes y colegau hynny ac o rai o'r Cymry a'u mynychai. Ef hefyd ydoedd awdur The Unmasking of all Popish Monks, etc., 1628, a gyflwynodd i Syr John Lloyd, Aberllefenni a Cheiswyn, a Speculum Jesuiticum, 1629. Dywed W. Llewelyn Williams iddo farw yn 1629.

Awdur

• Emyr Gwynne Jones, (1911 - 1972)

Ffynonellau

• Oxford Dictionary of National Biography, a'r awdurdodau a enwir yno
• W. Llewelyn Williams, 'Welsh Catholics on the Continent', yn Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1901-2, 90, 121-3
• W. Llewelyn Williams, The making of modern Wales: studies in the Tudor settlement of Wales (London 1919), 240-1
• Josiah Thomas Jones, Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru (Aberdâr 1867-70), ii, 352

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q5974169

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/