PRICHARD, JOHN (1796 - 1875), gweinidog ac athro gyda'r Bedyddwyr

Ganwyd 25 Mawrth 1796 yn fab i John a Jane Prichard, Tanygraig, Llaneilian, Amlwch. Symudodd y teulu i Landudno a gweithiai yntau yn y mwynglawdd yno nes casglu digon o arian i fyned i ysgol Toxteth Park, Lerpwl. Dychwelodd i Landudno a bu yn cadw ysgol yno am gyfnod. Ymaelododd gyda'r Bedyddwyr yn 1816 a dechreuodd bregethu yn 1819 gan fyned i athrofa'r Fenni yn 1821. Ordeiniwyd ef yn Llangollen yn 1823 a bu yno weddill ei oes, a John Jones ('Mathetes') a Hugh Jones yn eu tro yn cydweinidogaethu ag ef. Bu yn gyfrwng i sefydlu nifer o eglwysi newyddion yn y cylch. Ymddeolodd o ofal yr eglwys yn 1866. Sefydlwyd coleg y Bedyddwyr yn Llangollen yn 1862 a gwahoddwyd John Prichard i fod yn bennaeth ac yn athro diwinyddol ynddo, a Hugh Jones yn athro clasurol. Bu farw 7 Medi 1875. Yr oedd yn bregethwr, athro, llenor, ac areithiwr. Rhoes wasanaeth clodwiw i fudiadau dyngarol ac anerchodd ugeiniau o gyfarfodydd o blaid heddwch, dirwest, rhyddhad y caethion, addysg rydd, a diddymiad deddf yr ŷd. Cyhoeddodd amryw holwyddoregau a phregethau, ac un llyfr emynau i blant. Ef oedd awdur cofiannau Hugh Jones, Ruthin, a Hugh Williams, Amlwch. Ysgrifennai'n gyson i'r cylchgronau. Cyhoeddodd ei brif waith o dan y pennawd Diddymiad yr Hen Gyfamod a dygiad i mewn y Cyfamod Newydd yn 1869. Ef oedd un o brif ysgogwyr cychwyn Y Tyst Apostolaidd a Greal Llangollen a bu yn gyfrifol am Yr Athraw am hanner can mlynedd namyn dwy. Perchid ef fel arweinydd medrus, pregethwr galluog, diwinydd craff, ac athro da.

Awdur

• Y Parchedig Brifathro Tom Ellis Jones, (1900 - 1975)

Ffynonellau

• Owen Davies, Cofiant y Parch. John Prichard, D.D., Llangollen, mewn cysylltiad â rhai agweddau o hanes Bedyddwyr Cymru, etc (Caernarfon 1880)
• T. R. Roberts, Eminent Welshmen: a short biographical dictionary of Welshmen... from the earliest times to the present (1908)
• Hanes y Bedyddwyr yn Nghymru, iii, 437
• Notable Welshmen (1700–1900) (1908)
• Baptist Handbook, 1877
• Y Greal sef Cylchgrawn Misol at wasanaeth y Bedyddwyr, Hydref 1875
• Thomas Rees, History of Protestant Nonconformity in Wales from its rise in 1633 to the present time (London 1883), 485

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20738559

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/