SION TUDUR (bu farw 1602), bardd

Bu farw Siôn Tudur nos y Pasg, 3 Ebrill 1602, a chladdwyd ef yn eglwys plwyf Llanelwy y dydd Llun canlynol, 5 Ebrill. Gan y tystiai yn niwedd ei oes ei fod yr hynaf o'r beirdd, a'i fod yn cwyno wrth Rys Gruffudd o'r Penrhyn, rhywdro cyn 1580, ei fod yn heneiddio, awgrymir ei eni cyn 1530. Yn y Wigfair, Llanelwy, yr oedd ei gartref, ac yr oedd yn ŵr bonheddig tiriog, yn hanu o lin Llywarch Howlbwrch. Bu am gyfnod yn y llys yn Llundain, yn ŵr o'r gard i'r frenhines Elisabeth. Canodd fawl a marwnad a gofyn i dros 60 o deuluoedd Gogledd Cymru, ac yn eu plith canodd i bedair cenhedlaeth o Fotryddan, i bedair o Fostyn, ac i dair o Leweni, a'r cyfan bron yn perthyn i'r cyfnod ar ôl 1566. Byddai'n clera ambell dro, cyn belled ag Abergwili at yr esgob Richard Davies. Urddwyd ef yn ddisgybl Penceirddaidd yn eisteddfod Caerwys, 1568. Y mae llythyr yn ei law ei hun yng nghasgliad Wigfair yn Ll.G.C. (gweler Bulletin of the Board of Celtic Studies, vii, 112-7). Ei wraig oedd Mallt, merch i Byrs Gruffudd o Gaerwys, 'Serjeant at Arms to Henry the Eighth.' Bu iddynt dri o blant, Thomas, Elizabeth, a Margaret.

Awdur

• Dr Enid Pierce Roberts

Ffynonellau

• Archaeologia Cambrensis, 1915, 'Robert Parry's Diary'
• marwnadau i Siôn Tudur yn Jesus College MSS., 15
• W. J. Gruffydd, Llenyddiaeth Cymru o 1450 hyd 1600 (Lerpwl 1922), 1450-1600, 83-91
• argraffodd O. Jones ychydig o'i waith yn Ceinion Llenyddiaeth Gymreig (1876)

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Siôn Tudur

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q7533495

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/