THOMAS, EVAN, neu IFAN TOMOS RHYS (c. 1710 - c. 1770), bardd a chrydd

mab Thomas Rhys Siams o Lwyndafydd, Llandysiliogogo, Sir Aberteifi. Bu'n dilyn ei grefft yn Llanarth. Ni wyddys pa bryd y dechreuodd farddoni, ond cyhoeddodd gerdd ar lun baled, sef 'Y Maen Tramgwydd,' rywbryd rhwng 1757 a 1761. Ymddangosodd dwy o'i gerddi yn Hymnau Cymwys i Addoliad, 1768, ac un yn Blodau Dyfed, 1824. Argraffwyd cyfrol o'i farddoniaeth, Diliau Awen, yn 1842. Golygwyd hi gan William Hughes Griffiths, Llandysiliogogo, ac ymgymerodd ' Brutus ' ag ysgrifennu rhagymadrodd. Yn y mesurau rhydd y canai gan amlaf. Mae ei destunau yn werinaidd-gymdeithasol, a gwelir olion y baledi ar ei ganu. Ni chadwyd ond pump o'i englynion, a thystia'r rheini na feistrolodd mo grefft y gelfyddyd gaeth. Yr oedd yn awdur halsingod hefyd. Cyfarfu Lewis Morris ag ef yn 1761, ac nid oedd y pryd hwnnw 'above 50 years of age.'

Awdur

• Dr Geraint Bowen

Ffynonellau

• Griffith Jones (Glan Menai), Enwogion Sir Aberteifi (1868), 130
• D. J. Davies, Hanes, Hynafiaethau, ac Achyddiaeth Llanarth, Henfynyw, Llanllwchaiarn, a Llandyssilio-gogo (1875), 83
• J. H. Davies (gol.), The Letters of Lewis, Richard, William, and John Morris, of Anglesey, (Morrisiaid Môn) 1728-1765 (1907–9), cyf. I, cyf. II (mynegai)
• Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1946
• NLW MSS 19, 609
• Cardiff Manuscript 56 (48, 67)
• Llawysgrif Panton yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 9 (165)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20804700

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/