WILLIAMS, Syr ROGER (1540? - 1595), milwr ac awdur
Dyddiad geni: 1540?
Dyddiad marw: 1595
Rhiant: Eleanor Williams (née Vaughan)
Rhiant: Thomas Williams
Rhyw: Gwryw
Galwedigaeth: milwr ac awdur
Maes gweithgaredd: Llenyddiaeth ac Ysgrifennu; Milwrol
Awdur: William Llewelyn Davies
Y mae tri gŵr o'r enw hwn ac y mae'n bwysig gwahaniaethu rhyngddynt-(1) Syr Roger Williams (1604? - 1683), sefydlydd talaith Rhode Island, U.D.A.; fe'i hawlid ef fel Cymro, yn ddiweddarach fel gŵr o Gernyw, ond erbyn hyn gellir awgrymu mai mab ydoedd i James Williams, ' citizen and merchant taylour of London,' a'i wraig Alice; (2) Roger Williams, aelod o deulu Penrhos, sir Fynwy (cyfenwid y teulu yn Addams-Williams yn ddiweddarach; gweler dan Williams, Syr Trevor); a (3) Syr Roger Williams (1540? - 1595), sef hwnnw y cyfeirir yn fyr ato yma.
Fel yr ail Roger Williams, yr oedd Syr Roger Williams, y milwr a'r awdur, yn aelod o deulu Penrhos - yn fab i Thomas Williams a'i wraig Eleanor, merch Syr William Vaughan. Dywed Wood iddo dreulio peth amser yn Rhydychen (Coleg y Trwyn Pres). Aeth yn filwr yn gynnar yn ei oes; yn wir, nid oedd ond tua 17 oed pan fu'n ymladd yn S. Quentin. Treuliodd, bron y gweddill o'i oes ar gyfandir Ewrop fel ' soldier of fortune,' a dyfod yn adnabyddus fel gŵr gwrol a beiddgar ac fel arbenigwr yng ngwyddor rhyfela. Ym mis Ebrill 1572 fe'i ceir yn un o'r tri chan gŵr a aeth i Flushing gyda capten Thomas Morgan i gynorthwyo'r Is-Ellmyn yn erbyn lluoedd Sbaen; bu hefyd yn ymladd mewn cysylltiad â Syr Humphrey Gilbert a Syr Philip Sidney. O'r Iseldiroedd aeth i'r Almaen - am fanylion pellach gweler yr erthygl arno yn y D.N.B. Cafodd ei wneuthur yn farchog gan iarll Leicester (1586 ?). Ei gyhoeddiad cyntaf oedd A Brief Discourse of War, 1590; dilynwyd hwnnw gan Newes from Sir Roger Williams, 1591. Yn 1618 (sef wedi marw'r awdur) cyhoeddwyd Actions of the Low Countries (gweler adargraffiad yn Somers ' Tracts, 1809, a chyfieithiad yn iaith Holland, 1864, o dan y teitl Memorien van Roger Williams. Bu Syr Roger Williams farw 12 Rhagfyr 1595 yn ei gartref yn Llundain a'i gladdu (23 Rhagfyr) yn eglwys gadeiriol S. Paul.
Awdur
- Syr William Llewelyn Davies, (1887 - 1952)
- Oxford Dictionary of National Biography, a'r ffynonellau a enwir yno
- Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, i, 114-5
- tabl ach Syr Roger Williams yn y Llyfrgell Genedlaethol, gwaith Thomas Jones ('Twm Sion Cati')
- copïau o weithiau'r awdur yn Ll.G.C
Ffynonellau
- John Evans, Memoirs of the life and writings of the Rev. William Richards, LL.D. : who died at Lynn, September 13, 1819 [i.e. 1818] in the sixty-ninth year of his age. With some account of the Rev. Roger Williams, founder of the state of Rhode Island, as well as the first assertor of complete religious liberty in the United States of America (Chiswick 1819)
- Erthygl Wicipedia: Roger Williams
Darllen Pellach
Dyddiad cyhoeddi: 1953
Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/
Mae'r Bywgraffiadur Cymreig yn cael ei ddarparu gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru a Chanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru. Mae ar gael am ddim ac nid yw'n derbyn cymorth grant. Byddai cyfraniad ariannol yn ein helpu i gynnal a gwella'r wefan er mwyn i ni fedru parhau i gydnabod Cymry sydd wedi gwneud cyfraniad nodedig i fywyd yng Nghymru a thu hwnt.
Ewch i'n tudalen codi arian am ragor o wybodaeth.