WILLIAMS, WILLIAM (c. 1625 - 1684), hynafiaethydd

Ganwyd c. 1625, ail fab Edward Williams Carwed Fynydd, Llannefydd, sir Ddinbych. Bu'n ddisgybl yn Ysgol Westminster, ac yn 1642 ymaelododd yng Ngholeg y Drindod, Caergrawnt, lle y graddiodd yn B.A. yn 1647/8 ac yn M.A. yn 1657. Yn 1660 cyflwynwyd ef gan Robert, arglwydd Bulkeley, i fywoliaeth Llandegfan a Biwmares, er nid ymddengys iddo ddal y swydd ond am flwyddyn. Gadawodd Landegfan yn 1668 i fod yn rheithor Llansadwrn, a symudodd oddi yno drachefn y flwyddyn ddilynol i ficeriaeth Llangurig yn Sir Drefaldwyn. Bu'n ficer Llaneurgain, 1672-7, a Rhuddlan, 1678-84; daliai, hefyd, fywiolaethau diofal Llansannan, 1663-78, a Bodfari, 1672-81. Gwnaed ef yn ganon o eglwys gadeiriol Llanelwy yn 1679. Rhuddlan ydoedd ei fywoliaeth olaf, a bu farw cyn 28 Mehefin 1684. Priododd â Myddanwy, gweddw John Lloyd, Plas Llanddyfnan, a merch William Jones, Plas Gwyn, Pentraeth. Yr oedd yn hynafiaethydd cymwys a dibynadwy, fel y tystia hynny o'i waith a erys ar glawr, sef: 'Historia Bellomarisci,' 1669, a gyhoeddwyd fel atodiad i'r adargraffiad o Tours in Wales, Fenton (Archæologia Cambrensis, Supplement, 1917); ' History of the Bulkeley Family ' (1673-4), a gyhoeddwyd am y tro cyntaf yn Transactions of the Anglesey Antiquarian Society and Field Club, 1948; a hanes, llygad-dyst o bosibl, o'r gwrthryfel ym Môn yn 1648, a ymddengys fel atodiad i gerdd Richard Llwyd, ' Beaumaris Bay.'

Awdur

• Emyr Gwynne Jones, (1911 - 1972)

Ffynonellau

• Trafodion Cymdeithas Hynafiaethwyr a Naturiaethwyr Môn, 1948, 1-99, a'r awdurdodau a enwir yno

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20738195

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/