HUGHES, WILLIAM MELOCH (1860 - 1926), arloeswr a llenor

Ganwyd 9 Ebrill 1860 ym Mhen-sarn, Betws Gwerfyl Goch, ond symudodd y teulu i Felin Meloch ger Llandderfel tua 1868. Addysgwyd ef yn Ysgol Tan Domen yn y Bala, lle bu'n gyd-ddisgybl â Tom Elis, O. M. Edwards, J. Puleston Jones, Mihangel a Llwyd ap Iwan. Dysgodd grefft ffotographydd a symud i'r Drenewydd i ddilyn yr alwedigaeth honno. Dechreuodd bregethu yno gan fwriadu mynd i'r weinidogaeth gyda'r Annibynwyr, ond aeth ei iechyd yn fregus ac ymfudodd i'r Wladfa yn 1881, lle bu'n llwyddiannus fel ysgolfeistr, amaethwr, masnachydd a phregethwr, cyn dychwelyd i Gymru wedi dros 40 mlynedd. Bu farw yn y Rhyl 28 Mawrth 1926, a'i gladdu ym mynwent Brithdir. Cyhoeddwyd ei lyfr Ar Lannau'r Camwy yn 1927, cyfrol sy'n cynnwys ei atgofion personol a llawer o ffeithiau hanesyddol gwerthfawr am y Wladfa rhwng 1880-1920.

Awdur

• Y Parchedig Richard Bryn Williams, (1902 - 1981)

Ffynonellau

• W. M. Hughes, Ar Lannau'r Camwy
• R. Bryn Williams, Rhyddiaith y Wladfa (Dinbych 1949), 47-50

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20748902

Dyddiad cyhoeddi: 1970

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/