Y Bywgraffiadur Cymreig

JONES, EMYR WYN (1907 - 1999), cardiolegydd ac awdur Llewelyn Williams a chwaer i Alun Llywelyn-Williams. Ganwyd iddynt un ferch, Carys (g. 1937), ac un mab, Gareth Wyn (g. 1940). Oherwydd y bomio trwm ar Lerpwl yn ystod y rhyfel, symudodd y teulu i gartref rhieni'r fam yn Hen Golwyn cyn ymgartrefu yn Llety'r Eos ger Llansannan. Daeth y cartref hwnnw'n gyrchfan i feirdd a llenorion Cymraeg, cerddorion, heddychwyr a meddygon, a chyfleir ei naws ddiwylliedig
JONES, ENID WYN (1909 - 1967), gwraig nodedig am ei gweithgarwch ym mywyd crefyddol a chymdeithasol Cymru a Lloegr Ganwyd 17 Ionawr 1909 yn Wrecsam, Sir Ddinbych, yn ferch i'r Dr. David Llewelyn Williams a Margaret Williams. Brawd iddi oedd y bardd Alun Llywelyn-Williams. Symudodd y teulu i Gaerdydd ychydig cyn Rhyfel Byd I, ond yn ystod y rhyfel fe'i magwyd hi yn y Rhyl. Addysgwyd hi yn y Welsh Girls' School, Ashford o 1919 i 1926, ac yna dilynodd gwrs llawn o hyfforddiant fel gweinyddes yn Ysbyty Brenhinol
JONES, JOHN (Talhaiarn; 1810 - 1869), pensaer a bardd am y diweddar Dywysog Cydweddog 'Albert Dda' … 1863; Gwaith Talhaiarn, y gyfrol gyntaf gan H. Williams, 1855, yr ail gan T. Piper, 1862, a'r drydedd gan W. J. Roberts, Llanrwst, 1869. Lluniodd eiriau Cymraeg ar Llywelyn, a dramatic cantata, 1864, ac ar The Bride of Neath Valley, 1867. Gwelir ei eiriau ar geinciau yn Welsh Melodies John Thomas ('Pencerdd Gwalia'), a lluniodd eiriau hefyd ar alawon i
JONES, MORGAN GLYNDWR (1905 - 1995), bardd a llenor arlunwaith 'always to the prisoner […] to the incurable […] to the repressed'. Mae gweledigaeth dosturiol Jones hefyd yn bresennol yn y modd y disgrifir namau corfforol rhai o'i gymeriadau, yn ei nofelau ac yn ei straeon, er bod y cymariaethau rhyfedd a ddefnyddia yn creu effaith sy'n ymylu ar y swrreal; yn wir, roedd Jones wedi llunio ysgrif Gymraeg ar Swrealaeth yn 1937 ar gyfer cylchgrawn Alun Llywelyn
JONES, SARAH RHIANNON DAVIES (1921 - 2014), awdur a darlithydd Eryri (1987), Barrug y Bore (1989), ac Adar Drycin (1993), nofelau'n cwmpasu'r cyfnod rhwng teyrnasiad Llywelyn Fawr a chwymp Llywelyn ein Llyw Olaf. Yn 2002 a hithau bellach yn dioddef o ran iechyd, a'i golwg yn pylu, cyhoeddwyd ei chyfrol olaf, Cydio Mewn Cwilsyn, lle mae'n dychwelyd at ffurf y dyddiadur, sef dyddiadur dychmygol Elizabeth Prys, merch-yng-nghyfraith yr Archddiacon Edmwnd Prys o
JONES, THOMAS HENRY (1921 - 1965), darlithydd a bardd Ganwyd 21 Rhagfyr 1921 yng nghwm Crogau, Llanafan Fawr, Brycheiniog, yr hynaf o bum plentyn Llywelyn Jones, goruchwyliwr gwaith ffordd a Ruth (ganwyd Teideman) ei wraig. Mynychodd ysgol Llanafan, bum milltir i ffwrdd, ac ysgol sir Llanfair-ym-Muallt. Yn 1939 aeth i Goleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, ond ymunodd â'r llynges yn 1941 ac ailymaflyd yn ei astudiaethau yn 1946. Cafodd radd dosbarth
JONES, THOMAS ROBERT (Gwerfulyn; 1802 - 1856), sefydlydd mudiad dyngarol y Gwir Iforiaid gyfrinfa sbeit. O ganlyniad penderfynodd cyfrinfa Dewi Sant a'r Undeb a dyfodd o'i chwmpas mai hi bellach oedd prif gyfrinfa Cymru gyfan a bu brwydro ffyrnig rhyngddi hi ar y naill law a T. R. Jones a'i ganlynwyr ar y llaw arall. Ond cyfrinfa Dewi Sant a orfu yn y diwedd ac yn 1845 symudwyd canolfan y mudiad o Gaerfyrddin i Abertawe. Yr oedd Iforiaeth (a alwyd wrth enw Ifor ap Llywelyn - neu Ifor Hael o
JONES, WILLIAM (1770 - 1837), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd breswyliai yn hendre hanesyddol Mathafarn yn Llanwrin (gweler dan Dafydd Llwyd ap Llywelyn), ac aeth i fyw yno ac i borthmona. Dechreuodd bregethu yn 1802. Yn 1805, symudodd i dyddyn cyfagos Dôl-y-fonddu, lle y bu farw 1 Mawrth 1837.
JONES, Syr WILLIAM (1566 - 1640), barnwr Mab hynaf William ap Griffith ap John (bu farw 1587) a'i wraig gyntaf, Margaret, merch Humphrey Wynn ap Maredudd, Cesail Gyfarch (bu farw 1583), cefnder i dadcu Syr John Wynn o Wydir (gweler dan WYNN (TEULU) Gwydir). Yr oedd ei hendaid, John ap Robert ap Llywelyn ab Ithel alias John Roberts, Castellmarch (Llangïan) yn un o'r swyddogion lleol cyntaf a apwyntiwyd yn Sir Gaernarfon dan y Ddeddf Uno
teulu LACY, De, arglwyddiaid Ewias, Weobley, yn 1210 bu raid iddo ddioddef dial arno gan y brenin John oblegid bod a fynnai ef yr adeg honno â helyntion Llywelyn a William de Breos, eithr yn ddiweddarach fe'i ceir yn gadarn o blaid y Goron. Yr oedd yn un o arglwyddi'r Mars a bleidiodd y brenin yn argyfwng 1215 ac a bleidiodd Harri III adeg gwrthryfel Marshal yn 1233. Ni fu HUGH, iarll 1af Ulster, mor gymodlon â'i frawd Walter. Gorfu iddo ef
teulu LESTRANGE Great Ness, Cheswardine, Knockin, i'r achos Seisnig; yn 1257 cynorthwyodd dywysog Powys yn erbyn Llywelyn; hefyd fe amddiffynnodd ROGER LESTRANGE (mab John; bu farw yn 1311) gastell Dolforwyn dros Gruffydd, ac ysgrifennodd at Edward, I i gefnogi hawl Gruffydd i diroedd rhwng y Rhiw a'r Helyg. Bu Hawise, gwraig Gruffydd, yn arweinydd yng nghynllwyn gwrthryfelgar Dafydd yn erbyn Llywelyn yn 1274. Yr oedd Roger Lestrange yn ustus yn
LEWIS GLYN COTHI (fl. 1447-86), un o feirdd pennaf y 15fed ganrif

Canlyniadau chwilio

109 - 120 of 247 for "Llywelyn"