Y Bywgraffiadur Cymreig

POYER, JOHN (bu farw 1649), maer tref Penfro a marsiandwr blaenllaw yn y dref honno Ebrill 1648. Arweiniodd Poyer i wrthwynebiad gweddol eang i'r dadfyddino; yn absenoldeb Rowland Laugharne gwnaeth Rice Powell ei hunan yn arweinydd i'r gwrthwynebwyr. Wedi i'r Brenhinwyr a'r rheini a arferai ymladd o blaid y Senedd gael eu gorchfygu gyda'i gilydd ym mrwydr Sain Ffagan (8 Mai 1648) llwyddodd rhai o'r rheini a oedd yn weddill i ddianc i Benfro. Yno yr oedd Oliver Cromwell ei hunan yn ben
REES, THOMAS IFOR (1890 - 1977), llysgennad a'r cyfoethog, y nodedig a'r di-nod, y gweinidog a'r gwerinwr. Dyna fesur ei bersonoliaeth a'i lwyddiant. Wedi ymddeol yn 1950 a dychwelyd i'w hen gartref, Bronceiro, dangosodd yr un brwdfrydedd ac ymroddiad dros sefydliadau pwysig ei wlad ei hun. Bu'n aelod selog a gweithgar ar bwyllgorau'r Llyfrgell Genedlaethol, Prifysgol Aberystwyth, ac yn arbennig, Amgueddfa Werin Sain Ffagan. Bu yr un mor
SHEPPARD, ARNOLD ALONZO (1908 - 1979), paffiwr Ganwyd Arnold Sheppard ar 14 Mai 1908 yn 35 Stryd Sophia, Tre-biwt, Caerdydd (yr ardal a elwir Tiger Bay), trydydd plentyn Alonzo Sheppard (g. 1885), morwr o Barbados, a'i wraig Beatrice Louisa (g. Eley, 1887-1948) o Sain Ffagan, Caerdydd. Ei frodyr a chwiorydd oedd: Beatrice Eley (g. 1906, tad anhysbys), William Charles Sheppard (1907-1978), Lucy Sheppard (a fu farw'n fuan wedi ei geni yn 1909
teulu STRADLING , yn 1661. Mab yr ail farwnig oedd y 3ydd, Syr EDWARD STRADLING, a urddwyd yn farchog yn Rhydychen, 1643. Fel ei dylwyth bu yng ngwasanaeth y brenin Siarl yn y Rhyfel Cartref. Rhyw 20 oed ydoedd pan yn ymladd ym mrwydr Newbury, 1644. (Yr oedd ei frodyr John a Thomas yn flaenllaw yng ngwrthryfel Morgannwg, 1647-8; cymerwyd John yn garcharor ym mrwydr Sain Ffagan, a bu farw yng nghastell Windsor; a
THOMAS, EDWARD (1925 - 1997), paffiwr a hyfforddwr hynod o lwyddiannus a gwr cyhoeddus ym mywyd Merthyr Tudful Ganed Eddie Thomas ar 27 Gorffennaf 1925, mewn ty teras, Rhif 11 Upper Colliers Row, Heolgerrig i Urias Thomas (1895-1969), glöwr, a'i wraig Mary née Miles, (1902-1982), er bod rhai ysgrifau coffa yn nodi, yn anghywir, 1926 yn flwyddyn ei eni. Yr oedd cefndir teuluoedd y dau riant yn gwbl Gymreig, a bu teulu'r tad yn byw ym mythynnod Rhyd-y-car (sydd bellach yn Amgueddfa Werin Sant Ffagan
THOMAS, MARGARET HAIG (1883 - 1958), swffragét, golygydd, awdur a gwraig fusnes Genedlaethol Cymru 'Rhondda Rips It Up!' glod mawr pan deithiodd Gymru a Lloegr. Mae portread o Arglwyddes Rhondda gan Alice Burton ym meddiant Tŷ'r Arglwyddi ac mae un arall i'w weld yn yr Amgueddfa Hanes Genedlaethol yn Sain Ffagan. Mae hi bellach yn destun gwefan, ffilm animeiddiedig a rhaglenni teledu yn y Gymraeg a'r Saesneg ac fe'i darlunnir ar blinth cerflun Gillian Wearing o'r Foneddiges Millicent
THOMAS, WILLIAM (1727 - 1795), ysgolfeistr a dyddiadurwr Ganwyd 29 Gorffennaf 1727, mab (fe dybir) i un William Thomas, Sain Ffagan, Morgannwg. Un o'r Matheuaid oedd ei fam. Tybir mai ef yw'r William Thomas, Ysgol-Feistr y 'Lusen-Ysgolion' y diogelwyd llawysgrif o'r eiddo yn cynnwys emynau, &c. sydd heddiw yn y ' C.M. Archives ', Ll.G.C. Dywedir ei fod yn cadw ysgol ar un adeg yn Llandybïe, Sir Gaerfyrddin; gwyddys hefyd ei fod yn cadw ysgolion mewn
WILLIAMS, Syr GLANMOR (1920 - 2005), hanesydd pwyllgor yr Amgueddfa Werin yn Sain Ffagan, ond ymddiswyddodd o'r ddwy swydd yn yr Amgueddfa am ei fod yn anghytuno â pheth o bolisi'r sefydliadau hynny. O 1978 i 1981 bu'n aelod o Gyngor Celfyddydau Cymru ac am amser byr rhwng 1969 a 1970 bu'n aelod o Gomisiwn Cefn Gwlad Cymru. Gan ei fod wedi treulio rhan o'i yrfa fel ysgolfeistr, roedd yn ymddiddori ym mhroblemau cyflwyno hanes i blant ysgol, a mawr
WILLIAMS, GRIFFITH JOHN (1892 - 1963), Athro prifysgol ac ysgolhaig Cymraeg disgleiriaf, wedi cysegru ei yrfa'n gyfan gwbl i wasanaethu'r Geiriadur fel golygydd a bu'n hael ei gefnogaeth a'i gynhorthwy iddo. Hefyd, rhwng 1959 ac 1961, ef oedd cadeirydd Pwyllgor Amgueddfa Werin Sain Ffagan ac ymddiddorai'n fawr yn natblygiad yr Adran Traddodiadau Llafar a Thafodieithoedd. Pa un bynnag, yn ystod 1962 yr oedd wedi trefnu ei holl adysgrifau, nodiadau a mynegeion ar Iolo a'i waith ac yn
WILLIAMS, WILLIAM (Carw Coch; 1808 - 1872), eisteddfodwr a llenor 'Gymreigyddion y Carw Coch,' y bu gwŷr fel ' Alaw Goch ' (David Williams) a'r Dr. Thomas Price, ac yn wir holl lenorion y fro, yn cymryd rhan ynddi. Cynhaliwyd 'eisteddfod y Carw Coch' am gyfnod hir ar ôl 1841 - cynnyrch un o'r gyfres (1853) oedd y gyfrol Gardd Aberdâr, 1854, y gwelir un o draethodau 'Carw Coch' ynddi. Bu farw 26 Medi 1872, a chladdwyd ym mynwent Sain Ffagan, Aberdâr. Casglwyd peth o'i
WILLIAMS, WILLIAM (Ap Caledfryn; 1837 - 1915), arlunydd gyfeillion yr oedd Dr. Joseph Parry, T. H. Thomas ('Arlunydd Penygarn'), ac Owen Morgan ('Morien'). Peintiodd amryw o olygfeydd mewn dyfrlliw, ond darluniau olew o drigolion De Cymru yw mwyafrif ei luniau. Y mae amryw ohonynt ar gael yn Ne Cymru a mae dau lun o'i dad i'w cael, y naill yng nghapel y Groeswen ger Caerffili a'r llall yn Amgueddfa Werin Sain Ffagan. Bu farw yn y Groeswen (lle y bu ei dad
teulu WOGAN Mawrth 1648 anfonodd Cromwell ef i Gymru i gynorthwyo ailsefydlu'r heddwch yn Sir Benfro a'r siroedd cyfagos. Cafodd ganmoliaeth gan y cyrnol Thomas Horton am ei wasanaeth yn yr ymladd a chyrhaeddodd ei anterth ym mrwydr Sain Ffagan ar 8 Mai 1648. Bu'n aelod seneddol dros fwrdeisdref Aberteifi yn 1646-53 ac yn y cyfnod hwnnw cyflwynodd gais oddi wrth breswylwyr y dref am ysgol rydd i Aberteifi. Yn

Canlyniadau chwilio

25 - 36 of 37 for "Ffagan"