Y Bywgraffiadur Cymreig

LEVI, THOMAS ARTHUR (1874 - 1954), Athro cyfraith casgliad o ganeuon Cymru a gychwynnwyd gan ei dad, llyfryn ar y cyfle i Adran y Gyfraith, ac ysgrifau eraill, yn enwedig un werthfawr ar gyfreithiau Hywel Dda. Ei waith pwysig yn y coleg oedd dysgu, trwy ddarlithio, a hynny'n ysblennydd mewn dull dihafal. Fel darlithiwr yr oedd yn unigryw yn ei ddull o draethu, ei lais a'i arddull. Deuai efrydwyr o adrannau eraill i'w glywed a chael eu swyno gan y modd y
LLOYD, CHARLES (1766 - 1829), gweinidog ac ysgolhaig Undodaidd yng Nghoedlannau, a chollodd arian yn y gwaith hwnnw. Dymunai'n awr gael bod yn gyd- weinidog â Davis, Castell Hywel (yn Llwynrhydowen); ond yr oedd bellach yn Undodwr cydnabyddedig, ac ni fynnai Davis mohono - yr oedd hi ar y pryd yn bur ddrwg rhwng yr hen Ariaid a'r Undodiaid 'newydd'; gweler yr atodiad i R. Jenkin Jones, Unitarian Students at … Carmarthen, a'r A History of Carmarthenshire, ii
RICHARDS, THOMAS (c. 1710 - 1790), clerigwr a geiriadurwr argraffiad Wotton o gyfreithiau Hywel Dda (1730), ac mewn hen eirfâu, yn ogystal â llawer o eiriau a glywid yn nhafodiaith Morgannwg. Fe'i cyhoeddwyd yn 1753, a daeth argraffiad arall allan yn 1759. Wedi hynny bu'n ychwanegu ato, a chyhoeddwyd hysbysiad yn 1790, ychydig fisoedd cyn ei farw, yn dywedyd fod y gwaith yn barod i'r wasg. Bu hefyd yn cydweithio â'i gymydog, y Dr. John Richards, rheithor y Coety
BLEDDYN ap CYNFYN (bu farw 1075), tywysog cronicl a gedwid y pryd hyn yn Llanbadarn. Yr oedd rhinweddau'r tywysog delfrydol ynddo - tiriondeb tuag at elyn, caredigrwydd, hynawsedd, haelfrydedd tuag at y tlawd a'r diamddiffyn, a pharch i hawliau'r Eglwys. Gellir credu llawer o'r canmol hwn wrth gofio ei fod yn un o'r ychydig dywysogion a wnaeth ddiwygio cyfraith Hywel Dda. Ymhlith y cenedlaethau dilynol fe'i cofid ef fwyaf fel cyndad holl
RHYS AP TEWDWR (bu farw 1093), brenin Deheubarth (1078-1093) Roedd Rhys yn fab i Dewdwr ap Cadell ac felly'n ddisgynnydd i'r tywysog mawr o'r ddegfed ganrif Hywel Dda, ond nid oedd neb o'i linach wryw uniongyrchol wedi dal y frenhiniaeth ers y ddegfed ganrif. Wrth ddod i rym elwodd Rhys o'r arafu a fu ar oresgyniad y Normaniaid yn ne Cymru wedi 1075 yn ogystal ag o ymdrechion ei gefnder pell Caradog ap Gruffudd (arglwydd Gwent Uch Coed ac Iscoed) i ddileu
PIERCE, THOMAS JONES (1905 - 1964), hanesydd daliadaeth tir. Ef oedd un o'r rhai cyntaf i gynnig dadansoddiad manwl o dystiolaeth cyfraith Hywel Dda i weithredu galanas a thir gwely, a thrwy ddangos yr elfen ddeinamig a datblygiadol sydd yn y llyfrau cyfraith a'r modd y gweithredid y gyfraith yn y llysoedd, taflodd ffrwd o oleuni ar bwnc dyrys daliadaeth tir yng Nghymru. Y mae ei astudiaethau o Wynedd y 13eg ganrif. yn anhepgor i ddeall datblygiad
HYWEL ab OWAIN GWYNEDD (bu farw 1170), milwr a bardd Mab gordderch Owain a Gwyddeles o'r enw Pyfog. Cymerodd Hywel ran amlwg yn y gwaith o reoli Ceredigion, a feddiannwyd gan dŷ Gwynedd yn 1137. Rhoddodd ei dad dde Ceredigion yn ei ofal yn 1139. Yr oedd ymrafael byth a beunydd rhyngddo ef a'i ewythr Cadwaladr a feddiannai ogledd Ceredigion a Meirionnydd. Yn 1143 gyrrodd Hywel ei ewythr allan o Geredigion. Yn 1144 cymodwyd y ddau, ac adferwyd
RHYS PENNARDD (fl. c. 1480), bardd y dywedir amdano ei fod yn ŵr naill ai o Gonwy neu o Glynnog yn Sir Gaernarfon; dywedir ei gladdu yn Llandrillo, Sir Feirionnydd. Ceir nifer o'i gerddi mewn llawysgrifau, ac yn eu plith gywyddau i Elisau ap Gruffudd ab Einion o'r Plas yn Iâl, Gruffudd Fychan ap Hywel ap Madog a Rhys ap Hywel ap Madog o Dalhenbont, Hywel Ddu o Fôn a'i wraig Mallt, a hefyd i Wiliam, cwnstabl Aberystwyth. Canodd
DAVIES, ALUN (1916 - 1980), hanesydd Ganwyd Alun Davies ym mans yr Annibynwyr ar stryd fawr Llandysul, Ceredigion, 30 Hydref 1916, yn un o bedwar plentyn y Parchedig Ben Davies (1878-1958), gweinidog yr Annibynwyr Cymraeg, a'i wraig Sarah (ganwyd Bowen). Y plentyn hynaf oedd Nan (Arianwen), yr ail Elwyn Davies, ysgrifennydd Prifysgol Cymru, y trydydd oedd Alun, a'r pedwerydd y darlledwr Hywel Davies. Ganwyd Elwyn a Nan ym Mhlas Marl
HYWEL SWRDWAL (fl. 1430-60), bardd Awgryma ei enw anghymreig fod gwaed estron yn ei deulu, ac efallai ei bod yn iawn cysylltu'r enw Swrdwal â'r ' de Surda Valle ' a geir yn enw'r Normaniad ' Robertus de Surda Valle,' gŵr a ymrestrodd dan faner yr arglwydd Bohemond yn 1096 i fynd i un o ryfeloedd y crwsâd, os coelir tystiolaeth Matthew Paris. Fe all hefyd fod Hywel Swrdwal yn un o ddisgynyddion Syr Hugh Swrdwal y dywedir iddo
DAVIES, RICHARD (1818 - 1896), aelod seneddol Ganwyd yn Llangefni, 29 Tachwedd 1818. Ei dad oedd Richard Davies (1778 - 1849) o Langristiolus, siopwr yn Llangefni; a'i fam oedd Anne Jones o Goed Hywel gerllaw. Cawsant dri mab: John (bu farw 1848, y craffaf o'r brodyr, meddir), Robert (1816 - 1905), a Richard; bu'r tri yn yr Ysgol Genedlaethol yn Llangefni. Llwyddodd masnach y tad gymaint erbyn tua 1830 fel yr agorodd ganghennau dan ofal ei
HYWEL ap RHEINALLT (fl. c. 1471-94), bardd

Canlyniadau chwilio

25 - 36 of 527 for "Hywel Dda"