EVANS, LEWIS (1720 - 1792), un o gynghorwyr cyntaf y Methodistiaid Calfinaidd yn y Gogledd

Bedyddiwyd 18 Chwefror 1719-20, mab i Evan Lewis o Drefeglwys, ond symudodd yn fore i'r Crugnant, Llanllugan, i fyw gyda'i daid, a hyfforddwyd ef yn wehydd. Ar ymweliad â Threfeglwys, 4 Tachwedd 1738, argyhoeddwyd ef dan bregeth Howel Harris. Bu yn ysgolion Griffith Jones (Llanddowror) yn ardal Llanllugan, a dechreuodd gynghori. Yn 1745, penodwyd ef gan y sasiwn yn Nhrefeca i gynghori'n deithiol yn y Gogledd. Carcharwyd ef yn Nolgellau yn 1745 am gynghori yn y Bala - mae'r helynt hwn yn ddiddorol am i Harris fynd â'r achos o flaen y ' King's Bench ' yn Llundain (argraffwyd dyfyniadau o'r dogfennau yn Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd, Tachwedd 1921); bu'n rhaid i'r ustusiaid ollwng Lewis Evans yn rhydd. Teithiodd yn ddygn yn y Gogledd, hyd yn oed ym Môn ac Arfon, a dioddefodd erlid caled. Yn Ymraniad 1750, ochrodd ar y cychwyn gyda Harris, a mynychai ei sasiynau; ond yn y diwedd ymunodd â chyfundeb Rowland. Bu farw 5 Medi 1792 (E. Griffith, Methodistiaeth Trefaldwyn Isaf, 39).

Awdur

• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)

Ffynonellau

• Y prif awdurdod yw Richard Bennett, yn fwyaf neilltuol yn Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd, Tachwedd 1921, ond hefyd yn Methodistiaeth Trefaldwyn Uchaf, 1738–1852 (1929)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733006

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/