MORGAN, WILLIAM (1819 - 1878), bardd

Ganwyd 3 Gorffennaf 1819 yng Nghefn-coed-cymer, gerllaw Merthyr Tydfil. Yr oedd ei fam yn nith i'r Dr. George Lewis. Symudodd y rhieni i Aberdâr pan oedd y plant yn ieuanc. Daeth y mab yn flaenllaw yng nghylchoedd Methodistaidd Aberdâr a'r cylch. Yr oedd yn gyfeillgar â John Roberts ('Ieuan Gwyllt'), a ddaeth i'r ardal i olygu Y Gwladgarwr, 1858; iddynt hwy, yn anad neb, y mae'r clod am sefydlu y 'gymanfa ganu' (1859), sefydliad a ledodd trwy Gymru yn fuan wedi hynny. Priododd Mary, chwaer Noah Morgan Jones ('Cymro Gwyllt'). Daeth Ann, ei chwaer, yn wraig David Williams ('Alaw Goch'). Bu farw 7 Medi 1878 a chladdwyd yng nghladdfa Aberdâr.

Awdur

• Watkin William Price, (1873 - 1967)

Ffynonellau

• Ben Morus, Enwogion Aberdâr (1910)
• The Aberdare illustrated almanac, 1896, 45
• Y Cylchgrawn: sef cyfrwng gwybodaeth grefydol a buddiol ac hanesion eglwysig a gwladol, Hydref 1878, t.359, a Ionawr 1879, tt.2-10
• Y Traethodydd, 1879, 115-27
• Y Geninen (Gŵyl Dewi), 1908, 54
• John Mills, Hanes Bethania, Aberdâr
• Archifau LlGC: NLW MS 2196E: Enwogion Cymru
• Archifau LlGC: NLW MS 2197E: Enwogion Cymru

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q28360890

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/