PULESTON, Syr JOHN HENRY (1829 - 1908), bancer ac aelod seneddol

Ganwyd 2 Mehefin 1829 ym Mhlas Newydd, Llanfair Dyffryn Clwyd, mab hynaf John Puleston, disgynnydd o Bulestoniaid Emral. Addysgwyd ef yn ysgol ramadeg Rhuthyn a Choleg y Brenin, Llundain. Bu yn yr Unol Daleithiau am gyfnod a daeth yn hysbys yno rhwng 1856 a 1860 fel golygydd dau newyddiadur, ac wedi hynny fel bancer cyfrifol ac fel cyrnol anrhydeddus dan yr arlywydd Wilson yn y Rhyfel Cartref. Wedi dychwelyd i Loegr bu'n aelod seneddol tros Devonport, 1874-92; ymgeisiodd yn erbyn David Lloyd George yn etholiad Sir Gaernarfon, 1892, ond ni lwyddodd i ennill y sedd. Gwnaed ef yn farchog yn 1887, a bu'n rhaglaw dinas Llundain a chwnstabl castell Caernarfon. Yr oedd Syr John yn Eglwyswr blaenllaw, yn Geidwadwr cydwybodol, ac yn Gymro cynnes a ymddiddorai ym mhob mudiad cenedlaethol Cymreig. Bu'n is-lywydd Cymmrodorion Llundain, trysorydd Cymdeithas yr eisteddfod Genedlaethol, 1880-1907, a chadeirydd cyntaf pwyllgor Clwb Cymreig Llundain. Bu farw 19 Hydref 1908. Yr oedd ei chwaer, Mary Ann Puleston ('Mair Clwyd') yn fam i'r Parch. John Puleston Jones.

Awdur

• Emyr Gwynne Jones, (1911 - 1972)

Ffynonellau

• R. W. Jones, Y Parchedig John Puleston Jones M.A., D.D. (Caernarfon 1929), 14-5
• Bye-Gones, relating to Wales and the Border Counties, 21 Hydref 1908
• Y Brython, 22 a 29 Hydref 1908
• Y Cymmrodor, 1951, 181-2

Darllen Pellach

• Archifau LlGC: Etholiad Bwrdeisdrefi Arfon: Hanes Seneddol Mr. Lloyd George a Syr John Puleston

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 61176546
• Wikidata: Q6238920

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/