WILFRE (' WILFREDUS,' a ffurfiau eraill), esgob

Esgob Dewi o 1085 (wedi marw Sulien) hyd 1115, a'r olaf o esgobion annibynnol Dewi; Cymro, ar waethaf y ffurfiau Normanaidd ar ei enw. Bwriodd ei goelbren gyda'r Cymry yn y gwrthryfel yn 1096 yn erbyn Normaniaid Dyfed, ac yn ddial am hynny diffeithiodd Gerallt o Benfro ei diroedd ym Mhebidiog yn 1097 - yn ôl Gerallt Gymro, carcharwyd Wilfre ei hunan am ddeugain niwrnod gan Arnulf Montgomery. Mewn gwirionedd, prin y gallsai Wilfre herio'r Eglwys estron yn obeithiol iawn wedi marw Rhys ap Tewdwr (1093), a gwnaeth ei heddwch ag Anselm, archesgob Caergaint (a oedd wedi ei esgymuno gynt); amddiffynnodd Anselm fuddiannau esgobaeth Dewi yn erbyn barwniaid Normanaidd y Deheubarth. Nid yw'n eglur a olygai'r cymod hwn fod Wilfre bellach yn rhoi ufudd-dod canonaidd i Gaergaint. Ond sut bynnag am hynny, efe oedd yr olaf o'r hen linell o esgobion Dewi. Bu farw yn 1115.

Awdur

• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)

Ffynonellau

• J. E. Lloyd, A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest (London 1911), 451-2

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20804816

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/