Y Bywgraffiadur Cymreig

teulu BODVEL Bodfel, Caerfryn, . 1578) Y mae'n bosibl ei fod o'r un teulu, ond ni ddaeth golau ar ei dras ef hyd yn hyn (gweler dan Gwynne). CHARLES GWYNNE, alias Bodvel neu Bodwell, alias Browne (1582 - 1647), cenhadwr dros y Jesiwitiaid Crefydd Mab oedd ef i Thomas Wynn, Boduan, ger Pwllheli (mab iau John Wynn ap Hugh Bodvel), ac Elisabeth, merch Owen ap Gruffydd, Plas Du, a chwaer Hugh Owen. Magwyd Charles yn Brotestant a bu dan
BRUCE, HENRY AUSTIN (1815 - 1895), yr Arglwydd Aberdar cyntaf Owen Gruffydd i'r Saesneg.
BWTTING, RHYS (fl. 15fed ganrif), telynor Brodor o Brestatyn, Sir y Fflint. Yn eisteddfod Caerfyrddin a gynhaliwyd o dan nawdd Henry VI ac o dan lywodraeth Gruffydd ap Nicolas yn 1451 dyfarnwyd y wobr iddo fel prif ddatganydd gyda'r tannau.
CADELL ap GRUFFYDD (bu farw 1175) Mab Gruffydd ap Rhys (bu farw 1137). Clywir sôn amdano gyntaf yn 1138; yn y flwyddyn honno dug ef a'i frawd Anarawd, ynghyd ag Owain a Chadwaladr o Wynedd, 15 o longau rhyfel Danaidd - o Ddulyn, y mae'n fwy na thebyg - hyd at aber afon Teifi, mewn ymgais i gymryd tref Aberteifi, y lle olaf a oedd o dan lywodraeth y Normaniaid yng Ngheredigion. Yn ystod y blynyddoedd nesaf yr oedd yn ddinod o'i
CADWALADR (bu farw 1172), tywysog Trydydd mab Gruffydd ap Cynan (bu farw 1137) a'i wraig Angharad. Clywir sôn amdano gyntaf yn 1136, pryd y bu i'w frawd Owain ac yntau, wedi marw Richard Fitz Gilbert, arglwydd Ceredigion, fynd ar gyrch i'r dalaith honno a chymryd y pum castell gogleddol, Aberystwyth yn eu plith. Ddiwedd y flwyddyn daethant eilwaith gyda llu mawr o farchogion wedi eu gwisgo mewn dur, a gwŷr traed, ac ysgubo trwy
CADWGAN (bu farw 1111), tywysog Normaniaid yn 1094 ym mrwydr Coed Yspwys (ni wyddys pa le y mae'r lle hwn), ac ymuno â Gruffydd ap Cynan i amddiffyn Môn a phan ffôdd i Iwerddon. Pan ddaeth gwell golwg ar bethau ac i'r ddau fedru dychwelyd o Iwerddon yn 1099 cafodd Cadwgan ei gyfran o Bowys gan yr iarll Robert o Amwythig ar yr amod ei fod yn talu gwrogaeth i'r gwr hwnnw; cafodd Geredigion hefyd. Gadawodd iddo'i hun gael ei berswadio i uno
CARADOG ab IESTYN (fl. 1130), sylfaenydd teulu 'Avene' ym Morgannwg Mab Iestyn ap Gwrgant. Gŵyr haneswyr amdano am fod dau gyfeiriad ato yn ' Llyfr Llandaf.' Yn y cyntaf enwir ef ymysg y gwŷr lleyg mewn siarter sydd yn tystio i Caradog ap Gruffydd (bu farw 1081) roddi tir yn Edlygion i'r esgob Herwald; yn yr ail disgrifir ef yn bennaeth a chanddo lu rhyfel y gwnaeth ef iawn i'r unrhyw esgob oblegid drwgweithredoedd y llu hwn gan roddi iddo faenor yn nyffryn afon
CARADOG ap GRUFFYDD ap RHYDDERCH (bu farw 1081) Ŵyr Rhydderch ab Iestyn, gŵr o ddylanwad yn Ne Cymru hyd ei farw yn 1033, a mab Gruffydd ap Rhydderch, cydymgeisydd Gruffydd ap Llywelyn, gan yr hwn y'i lladdwyd yn 1055. Yng Ngwynllwg a Gwent yr oedd cartref y teulu; yn y rhanbarth hwn o Gymru y daw Caradog i'r golwg gyntaf, yn 1065, pryd y daeth ar warthaf tŷ hela'r iarll Harold yn Portskewet, gan ei ddistrywio ac anrheithio'r gymdogaeth - heb
CATRIN ferch GRUFFYDD ab IEUAN ap [LLYWELYN?] FYCHAN (fl. 16eg ganrif), bardd Merch, y mae'n debyg, i'r bardd Gruffydd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan. Un gerdd ganddi a gadwyd, sef awdl i Dduw ac i'r byd - yn NLW MS 722B (155). Ymddengys mai chwaer iddi, Ales ferch Gruffydd ab Ieuan, biau'r cywydd a geir yn Cardiff MS. 19 (742), Cwrtmawr MS 14C (72), ac NLW MS 6681B (404).
teulu CHERLETON JOHN CHERLETON (1268 - 1353) Mab Robert, Arglwydd Cherleton yn Wrockwardine, Sir Amwythig. Yn 1309 priododd Hawys (Hawise) Gadarn, chwaer ac aeres Gruffydd ab Owain (bu farw 1309), arglwydd Powys. Yr oedd y Cherletoniaid (Charltoniaid) felly yn arglwyddi y 'rhan honno o Gymru yn y 14eg ganrif a dechrau'r 15fed. Gwrthwynebwyd gwaith John Cherleton yn meddiannu Powys gan Gruffydd ap Gruffydd
teulu CLARE Senghennydd uwch Caeach (h.y. hyd at y Gelli-gaer) fel deiliaid, a hynny o'u bodd. Yr oedd ymateb yr Iarll Coch yn ddeublyg. Ar y naill law, cymerth Gruffydd ap Rhys, arglwydd Cymreig Senghennydd (gorŵyr Ifor Bach), yn garcharor, a'i alltudio i Iwerddon (1267); a thebyg (er na wyddom y dyddiad yn bendant) mai'r pryd hyn y diddymwyd arglwyddiaeth Gymreig Glynrhondda hefyd. Ar y llaw arall, dechreuodd godi
COPPACK, MAIR HAFINA (1936 - 2011), awdur a cholofnydd . Cyhoeddwyd ei hymdrech yn Abergwaun ym 1986 yn gyfrol o dan y teitl Merch Morfydd. Barn R. Geraint Gruffydd, un o'r beirniaid, oedd “Campus o hunangofiant … y mae'r ysgrifennu'n gyson hwyliog a diddorol ac ar brydiau'n wefreiddiol.” Sylw Rhiannon Davies Jones oedd “Dawn lenyddol gynhenid gyda'r gyfoethocaf yn y gystadleuaeth.” Beirniadodd y Fedal Ryddiaith ddwywaith (1997 a 2002) a bu'n feirniad Llyfr y

Canlyniadau chwilio

13 - 24 of 284 for "gruffydd"