HUGHES, JOHN (1796 - 1860), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, ac awdur

Ganwyd yn Adwy'r Clawdd, 11 Chwefror 1796, yn fab i Hugh (saer coed) a Mary Hughes, ac yn ŵyr i Richard Hughes o'r Sarffle, Llanarmon Dyffryn Ceiriog; yr oedd felly'n frawd i Richard Hughes, yr argraffydd yn Wrecsam, ac yn gyfyrder i John Ceiriog Hughes.

Dechreuodd bregethu yn 1813, ac yn 1815 aeth i gadw ysgol mewn gwahanol fannau; yn 1819 agorodd ysgol yn Wrecsam, y bu iddi gryn enw, oblegid heblaw addysgu plant, derbyniai John Hughes wŷr hŷn a wynebai ar y weinidogaeth, a bu amryw o bregethwyr blaenllaw y Methodistiaid Calfinaidd (megis Roger Edwards) dan ei addysg - nid oedd gan y Methodistiaid Calfinaidd athrofa swyddogol ar y pryd. Daliodd at yr ysgol hon hyd 1834.

Yn y cyfamser, yr oedd wedi tyfu'n bregethwr o fri, ond nid ordeiniwyd ef cyn 1829, am fod Uchel-Galfiniaid eithafol ei gyfarfod misol yn barnu nad oedd yn iach yn y ffydd. Prif amcan ei symud i fasnach yn Adwy'r Clawdd yn 1834 ac wedyn i Lerpwl yn 1838 oedd cael mwy o ryddid i bregethu; ac yn fuan wedi symud i Lerpwl rhyddhawyd ef i fugeilio Methodistiaid y ddinas, gyda Henry Rees. Bu farw yn Abergele, 8 Awst 1860.

Sgrifennodd amryw lyfrau; y pwysicaf ohonynt yw Methodistiaeth Cymru (tair cyfrol, 1851-6), llyfr go hynod pan ystyriwn ei gyfnod, a llyfr sydd heddiw eto'n anhepgor ar waethaf ei ddiffygion. Yn wir, y mae John Hughes yn bwysicach dyn nag a lawn sylweddolwyd eto. Am amryw resymau, yr oedd Methodistiaeth ei deulu'n fwy ' Ymneilltuol ' nag a oedd yn gyffredin yn yr oes honno, a bu yntau'n ddylanwad mawr yn ymryddhad graddol ei enwad oddi wrth y geidwadaeth mewn byd ac eglwys a'i nodweddai gynt; yr oedd yn ddylanwad pwysig ar Henry Rees, ac yn gefn i Lewis Edwards a Roger Edwards a'u tebyg. Y mae cofiant iddo, gan Roger Edwards a John Hughes (1864).

Awdur

• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: John Hughes (Lerpwl)

Delweddau

• LlGC: Llyfr Ffotograffau Cartes-de-Visite Album, t.9
• John Thomas, Er cof am y Parch. John Hughes, Liverpool. Bu farw Awst 8fed 1860 yn 63 oed
• T. Roberts, J. McGahey, John Hughes
• Daniel Jones, Maclure, Macdonald and Macgregor, Revd. John Hughes, Liverpool
• Daniel Jones, Maclure, Macdonald and Macgregor, Parch. John Hughes, Liverpool

Gweithiau

• John Elias, John Hughes, Nodiadau amryw o bregethau y diweddar Barch. John Elias, Môn (Caernarfon c.1850)

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 96873482
• Wikidata: Q18671852

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/