HUGHES, WILLIAM (1838 - 1921), argraffydd a chyhoeddwr, Dolgellau;

Ganwyd 27 Ionawr 1838 yn yr Wyddgrug. Wedi bod yn egwyddorwas yn swyddfa Thomas Gee, Dinbych, symudodd yn 1864 i Dolgellau i gymryd gofal swyddfa Y Dysgedydd, a ddelid ar y pryd gan yr hon a ddaeth yn briod iddo. Daeth ei swyddfa argraffu yn un o'r rhai mwyaf adnabyddus yng Nghymru, fel y gwelir oddi wrth y rhestr o'r llyfrau gwerthfawr a drowyd allan ynddi. Y mae cerddoriaeth Cymru, yn enwedig cerddoriaeth gynulleidfaol, yn ddyledus iddo. Efe a anturiodd gyhoeddi gwaith John Ambrose Lloyd pan wrthodwyd ef gan gyhoeddwyr eraill, sef Aberth Moliant,, Gweddi Habacuc, a bron bob un o'i anthemau. Cyhoeddodd hefyd oratorio ' Ystorm Tiberias ' Edward Stephen ('Tanymarian'), a llu o'i anthemau yntau.

Cychwynnodd newyddiadur wythnosol, Y Dydd, yn 1868, gyda Samuel Roberts ('S.R.') yn olygydd a Richard Davies ('Mynyddog') yn ei gynorthwyo. Bu yn dwyn allan Y Dysgedydd am 56 mlynedd, a hefyd Dysgedydd y Plant a Cronicl Bach J.R. am gyfnod. Cymerai ddiddordeb mewn materion cyhoeddus a chrefyddol; yr oedd yn Rhyddfrydwr pybyr, yn henadur o gyngor sir Meirion, yn ustus heddwch, ac yn ddiacon am 55 mlynedd. Bu farw 23 Chwefror 1921 yn 83 oed, a chladdwyd ef yn y Brithdir, ger Dolgellau.

Awdur

• Alfred Ernest Hughes, (1878 - 1956)

Ffynonellau

• Adnabyddiaeth bersonol

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20734641

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/