IEUAN GETHIN ap IEUAN ap LLEISION (fl. c. 1450), bardd ac uchelwr

O Faglan yn Sir Forgannwg, ac un o ddisgynyddion llwyth Caradog ab Iestyn ap Gwrgant; yn ôl rhai arwyddfeirdd, e.e. Gruffudd Hiraethog yn Peniarth MS 178 , i (43), priododd â merch Tomas ab Ifor Hael. Croesewid beirdd y Gogledd a Deheubarth i'w lys ym Maglan, a chafwyd mewn llawysgrifau ddau gywydd iddo gan feirdd ei gyfnod, sef un gan Ieuan Ddu ap Dafydd ab Owain, a marwnad gan Iorwerth Fynglwyd. Cadwyd llawer o'i farddoniaeth, ac yn ei phlith gywydd i Owain Tudur o Benmynydd, a gyfansoddwyd pan garcharwyd ef yn Newgate, cywydd marwnad i blant y bardd sydd hefyd yn ddychan i'r nodau a'u lladdodd, cywydd i'w fab, ac awdl farwnad i un o'i ferched. Ymddengys mai ffug yw hanes 'Iolo Morganwg' am Ieuan, sef amdano'n ymladd o blaid Owain Glyndwr ym Morgannwg, yn gorfod ffoi i Fôn, a chael dychwelyd ymhen amser wedi talu ohono ddirwy.

Awdur

• Ray Looker

Ffynonellau

• Jones a Lewis, Mynegai i Farddoniaeth y Llawysgrifau (1928)
• H. Blackwell, NLW MSS 9251-9277A: A Dictionary of Welsh Biography
• Cymru yn hanesyddol, parthedegol, a bywgraphyddol (1875)
• J. Davies, Antiquæ linguæ Britannicæ et linguæ Latinæ, dictionarium duplex (1632)
• Iolo Manuscripts. A selection of Ancient Welsh Manuscripts … from the collection made by Edward Williams, Iolo Morganwg (1848)
• G. J. Williams, Iolo Morganwg a Chywyddau'r Ychwanegiad (1926)
• G. J. Williams, Traddodiad Llenyddol Morgannwg (1948)
• J. Morgan Williams, 'The Works of some Fifteenth Century Glamorgan Bards' (traethawd M.A. Prifysgol Cymru, 1923)

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Ieuan Gethin

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q13637529

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/