Fe wnaethoch chi chwilio am Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray
Ganwyd yn Trecyrnfawr, Llanwinio, Sir Gaerfyrddin, 29 Medi 1756. Eglwyswyr cefnog oedd ei deulu â'u bryd ar iddo gymryd urddau eglwysig. Addysgwyd ef i ddechrau gan glerigwr yn ysgol Llanddewi-efelffre, Sir Benfro. Daeth dan ddylanwad Richard Morgan, Henllan, a John Griffith, Glandwr, a wnaeth iddo droi at yr Annibynwyr; ymaelododd yn eglwys Henllan ac yno y dechreuodd bregethu yn 18 oed. Yn 1775 aeth i athrofa y Fenni; urddwyd ef yn 1779 yn weinidog eglwys Pencader. Yn 1784 symudodd i Fôn i ofalu am eglwysi Rhosymeirch a Chapel Mawr; yn 1789 aeth i Benlan, Pwllheli.
Bu ei weinidogaeth ym Môn yn achlysur i gychwyn amryw achosion megis y Talwrn, Amlwch, a Biwmares, ond wedi symud i Bwllheli nid ymddengys iddo ymddiddori cymaint mewn sefydlu achosion yn y wlad oddi amgylch. Cyfrifid ef yn ddiwinydd craff ac yn wr o gyngor gyda'r blaenaf ymhlith gweinidogion y Gogledd. Bu cysylltiad agos rhyngddo ef a'i deulu â 'Helynt Fawr' Llanuwchllyn yn adeg Michael Jones (gweler Hanes Cynulleidfa Hen Gapel Llanuwchllyn, pen. v). O dan ei weinidogaeth ef, ar Sul y Pasg 1796, yng nghapel Pendref, Llanfyllin, y dwysbigwyd Ann Griffiths, emynyddes Cymru.
Tua 1805, cyhoeddodd Ffynhonnau Iachawdwriaeth i ateb John Wesley yn ei draethawd ar etholedigaeth. Cyhoeddodd hefyd lyfryn galluog ar Athrawiaeth y Drindod mewn Tair Pregeth i wrthwynebu rhai o syniadau Peter Williams ar y Beibl ac yn enwedig ei ddaliadau Sabelaidd yn ei lyfr Dirgelwch Duwioldeb, 1792 (gweler Cofiant J. Jones, Talsarn, 302-3). Bu farw 17 Chwefror 1823 a chladdwyd ef ym mynwent Penlan, Pwllheli.
Dyddiad cyhoeddi: 1953
Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/
Mae'r Bywgraffiadur Cymreig yn cael ei ddarparu gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru a Chanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru. Mae ar gael am ddim ac nid yw'n derbyn cymorth grant. Byddai cyfraniad ariannol yn ein helpu i gynnal a gwella'r wefan er mwyn i ni fedru parhau i gydnabod Cymry sydd wedi gwneud cyfraniad nodedig i fywyd yng Nghymru a thu hwnt.
Ewch i'n tudalen codi arian am ragor o wybodaeth.