JONES, WILLIAM (1718 - 1779?), cynghorwr ac arloeswr Methodistaidd

Bedyddiwyd 28 Gorffennaf 1718, mab Hugh Jones, Trefollwyn, trengholydd, ac uch-gwnstabl. Argyhoeddwyd ef dan Howel Harris (? Llŷn, 1741 - os felly y cynharaf o Fôn). Teifl ei lythyrau (1747-9) olau gwerthfawr ar hynt Methodistiaeth, yn arbennig ym Môn; dangosant gyfathrach agos rhyngddo â'r arweinwyr, a 'chyfaill' y geilw'r brodyr Wesley ef. Syrthiodd o dan gerydd Harris, a gwg Thomas William o Eglwysilan, oherwydd ei antinomiaeth, a lled-dybir iddo droi at y Morafiaid - deupeth a gyfrifai am ddigllonedd Robert Jones, Rhoslan - os ef oedd y gŵr nas enwir ganddo. Diflanasai o draddodiadau Methodistiaid Môn onibai am haneswyr diweddar. Ni wyddom ai cofnod ei gladdu ef ydyw: '1773, Wm. Jones, July 25th.'

Ychwaneger bellach fod awdur yr ysgrif (y Parch. William Griffith) wedi ei argyhoeddi (gweler ei lyfr Methodistiaeth Fore Môn (Caernarfon, 1955), t. 94, nad William Jones o Drefollwyn oedd y gŵr a fu farw yn 1773 fel y dywedir yn yr ysgrif. Gweler Henllys MS. 138 yng Ngholeg y Gogledd, copi o ewyllys (a arwyddwyd ar 12 Chwefror 1779) Jane Sacheverell, chwaer William Jones a John Jones (siryf Môn yn 1750) o Drefollwyn. Ynddi, gadewir arian i'w brawd 'William Jones, merchant, of Liverpool', i'w fab Hugh, 'a mariner', ac i eraill o'i deulu, gan gynnwys 'his present wife' - bu William Jones felly'n briod fwy nag unwaith. Felly, yr oedd William Jones (y mae, gyda llaw, dystiolaeth arall yn ei gysylltu ef â Lerpwl) eto'n fyw yn Chwefror 1779. Gellir nodi hefyd ei fod yn gefnder i'r Cymmrodor William Lloyd (1717 - 1777 o Cowden - eu mamau'n chwiorydd (gweler J. E. Griffith, Pedigrees, 93).

Awduron

• Y Parchedig William Griffith, (1916 - 1972)
• Yr Athro Emeritus Robert Thomas Jenkins, (1881 - 1969)

Ffynonellau

• Cofrestr eglwys Llangefni
• Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd, iv, 43-4; vi, 16; xi, 69; xii, 28; xxii, 160; xxvi; 466-7; xxviii, 54-5
• R. T. Jenkins, The Moravians in North Wales, 41-2
• Robert Jones (Rhoslan), Drych yr Amseroedd (Llanrwst 1841), 150-1
• G. T. Roberts, Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd, xxii, 160
• R. Thomas, yn Y Traethodydd, 1932, 224
• J. E. Griffith, Pedigrees of Anglesey and Carnarvonshire Families (1914), 365
• R. T. Jenkins, John Wesley in North Wales', Bathafarn: cylchgrawn hanes yr Eglwys Fethodistaidd yng Nghymru, 1947, 48, 49, 51-3

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20734658

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/