OWEN, JOHN (bu farw 1759); bardd, telynor, llythyrwr

nai i Forrisiaid Môn (mab i'w chwaer Ellen a'i phriod Owen Davies); ganwyd, yn ôl pob tebyg, yng Nghaergybi yn ystod tridegau cynnar y 18fed ganrif (y mae'r cofnodion plwyfol cyn 1737 ar goll). Pan oedd yn fachgen ifanc aeth i fyw at Lewis Morris yng Ngheredigion a bu'n cynorthwyo ei ewythr yno, ac wedi hynny yn Llundain, gyda'r ymgymeriadau diwydiannol a'i helbulon cyfreithiol. Eithr oerodd y berthynas rhwng y ddau a thra bu yn Llundain cyfeillachodd John Owen â Richard Morris gan ei gynorthwyo i baratoi gwaith Goronwy Owen ar gyfer y wasg. Ceir tua 30 o lythyrau o'i waith yn ogystal â pheth barddoniaeth ar fesur y cywydd. Yn 1758 cafodd swydd fel clerc ar long ryfel a bu farw o glefyd yn Gibraltar yng Ngorffennaf 1759.

Awdur

• Yr Athro Alfred Owen Hughes Jarman, (1911 - 1998)

Ffynonellau

• J. H. Davies (gol.), The Letters of Lewis, Richard, William, and John Morris, of Anglesey, (Morrisiaid Môn) 1728-1765 (1907–9), cyf. I, cyf. II
• Hugh Owen (gol.), Additional Letters of the Morrises of Anglesey (1735-86) (London 1947-9)
• Llythyrau at Ddafydd Jones o Drefriw (gol. G. J. Williams) (yn atodiad 1943 i Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru)
• Llenyddiaeth Cymru o 1450 hyd 1600 (Lerpwl 1922), i, 60

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733581

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/