PUGH, DAVID (1739 - 1817), clerigwr

Ganwyd yn 1739 yn Nolgellau, mab Hugh a Jane Pugh. Aeth i Goleg Hertford, Rhydychen, 1758, a graddio yn 1762. Rhoddwyd iddo reithoraeth Eglwys Fair, Trefdraeth, Sir Benfro, 1770 (fe'i cynigiasid i Daniel Rowland flwyddyn ynghynt) a bu yno o 1770 hyd ei farw. Ymwelai yn gyson â Boweniaid Llwyngwair, Sir Benfro; yno, efallai, y cyfarfu â John Wesley gyntaf. Credai mewn Methodistiaeth - ei seiat, ei hysgol Sul - a mynychai gyfarfodydd pregethu, ond ni bu'n amlwg yn ei llysoedd. Pan ddaeth sôn am fudiad ordeinio, a digwydd hynny yn 1811, ffromodd Pugh, ac o dan ddylanwad ei gymydog David Griffith, Nanhyfer, troes i ymosod ar ei gyfeillion (Thomas Charles yn enwedig) a gefnogai y neilltuad. Yr oedd yn Nhrefdraeth gapel a godwyd 'by the voluntary contributions of divers well disposed persons' (1799) - teulu Llwyngwair yn bennaf. Gwrthododd Pugh adael i gefnogwyr mudiad yr ordeinio esgyn i'w bulpud; o ganlyniad, aeth capel Eglwys Fair, Trefdraeth, yn gwbl o ddwylo'r Methodistiaid. Bu farw yn 1816 a chladdwyd yn Nhrefdraeth, 5 Rhagfyr 1816. Yr oedd Pugh yn gydnabyddus â Benjamin La Trobe, yr arweinydd Morafaidd. Brodyr iddo oedd John Pugh (1744 - 1799) a Robert Pugh.

Awdur

• Y Parchedig Daniel Williams, (1878 - 1968)

Ffynonellau

• Evan Jones, A historical sketch of Newport, Pembrokeshire including the church, castle, town and corporation, antiquities (Solva 1890)
• West Wales Historical Records (1910–29), iii, 223
• Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd, xix, 125-6; xxix, 34
• Foster, Alumni Oxonienses: the members of the University of Oxford
• Er Clod Saith Bennod ar Hanes Methodistiaeth yng Nghymru, 66
• gwybodaeth gan y Parch Gomer M. Roberts

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20746767

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/