THOMAS, BENJAMIN (1723 - 1790), pregethwr gyda'r Annibynwyr a chynghorwr Methodistaidd

Un o ogledd Penfro neu dde Ceredigion ydoedd. Aeth i'r Gogledd yn athro cylchynol yn 1741 ac erlidiwyd ef yno. Dechreuodd gynghori gyda'r Methodistiaid, a phenodwyd ef yn gynghorwr cyhoedd yn sasiwn Watford, 1743 - gelwir ef yn ' licensed Dissenting Minister ' yn y cofnodion, ond prin ei fod yn ordeiniedig, o'r hyn lleiaf nis enwir felly yn Hanes Eglwysi Annibynnol Cymru Bu yn y Gogledd drachefn yn 1743 ac erlidiwyd ef ym Môn. Penodwyd ef yn gynorthwywr i Howel Harris fel arolygwr dros Gymru yn sasiwn Porth-y-rhyd - 'my assistant' y geilw Harris ef yn ei ddyddiadur. Anfonwyd ef i'r Gogledd yn 1748, a chrybwyllir amdano yn 1749 fel un o brif genhadon y Methodistiaid yng Ngwynedd. Aeth i sasiwn Llanidloes, 1750, ac ochrodd gyda Daniel Rowland yn yr ymraniad. Cyfarfu Harris ag ef yn sasiwn Castellnewydd Emlyn, 1764. Ceir ' Benjamin Thomas, near Cardigan ' ymhlith tanysgrifwyr Sir Benfro i Tair Pregeth D. Rowland, 1772, ond yn rhestr Sir Benfro o danysgrifwyr Pum Pregeth, 1772, 'near Llechryd ' sydd ar gyfer ei enw. Enwir ef ymhlith y cynghorwyr yn sasiynau Llangeitho, 1778 a 1783. Y mae ei fedd ar bwys beddau Dafydd ac Ebenezer Morris ym mynwent Tredrëyr, a dywedir ar y maen iddo farw 12 Ebrill 1790, yn 77 mlwydd oed. Yr oedd yn bregethwr grymus a theimladwy.

Awdur

• Y Parchedig Gomer Morgan Roberts, (1904 - 1993)

Ffynonellau

• Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd, i, 23; xi, 48, 58; xxv, 12-13, 21, 102; xxvi, 78; xxviii, 38; xxxi, 25, 28; xxxii, 72
• R. Bennett, Methodistiaeth Trefaldwyn Uchaf, 1738–1852 (1929), 127, 171-2
• Robert Owen, yn Er Clod Saith Bennod ar Hanes Methodistiaeth yng Nghymru, 46
• Robert Jones (Rhoslan), Drych yr Amseroedd (Trefriw 1820), 83
• Y Traethodydd, 1883, 148-9
• John Pritchard, Methodistiaeth Môn (1888), 25
• Methodistiaeth Cymru (1851–6), i, 487-8; ii, 293, 304, 337
• J. Morgan Jones a W. Morgan, Y Tadau Methodistaidd (1895-1897), i, 234-5
• John Evans, Y trydydd byr-gofiant: yn cynwys hanes oddeutu cant o bregethwyr anordeiniedig a fu farw yn Sir Aberteifi o ddechreuad y cyfundeb hyd 1913 (Dolgellau 1913), 111-3

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20732659

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/