CADFAN (fl. 620), tywysog

Mab Iago ap Beli (bu farw 613) o linach Maelgwn Gwynedd. Gwyddys iddo deyrnasu dros Wynedd, ond nid oes dim arall o'i hanes ar gael. Y mae ei garreg fedd (dechrau'r 7fed ganrif) yn eglwys Llangadwaladr, sir Fôn, ac arni'r arysgrif: 'Catamanus rex sapientisimus opinatisimus (“mwyaf enwog”) omnium regum.' Rhydd traddodiad le iddo ym mucheddau'r santes Gwenffrewi a'r sant Beuno; ffug gan mwyaf ydyw'r hanes a geir gan Sieffre o Fynwy amdano, eithr y mae'n bosibl credu mewn rhan y dywediad iddo roddi lloches i Edwin o Ddeira pan gofir un o'r trioedd sydd yn disgrifio'r gŵr o Northumbria yn un o dri gormeswr ar sir Fôn a fagwyd ar yr ynys.

Cadfan oedd tad Cadwallon, arweinydd y Cymry yn ymladdfeydd yr oes nesaf.

Awdur

• Syr John Edward Lloyd, (1861 - 1947)

Ffynonellau

• J. E. Lloyd, A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest (London 1911), 181-3
• An Inventory of the Ancient Monuments in Anglesey (1937), xcv, civ, cxv, pl. 19, 87
• The Historia Regum Britanniae of Geoffrey of Monmouth (1929), xii, 1
• The Myvyrian Archaiology of Wales (1801-1807), i, 140
• The Myvyrian Archaiology of Wales (1801-1807)

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Cadfan ap Iago

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q2011924

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/