DAFYDD BENWYN (ail hanner yr 16eg ganrif), un o feirdd Morgannwg

Dywed ei gyfoeswr, Sils ap Siôn, mai gwr o Langeinwyr ydoedd. Ei athro barddol ydoedd Rhisiart Iorwerth o Langynwyd, mab Iorwerth Fynglwyd. Ceir peth o'i waith yn ei law ef ei hun yn Llsgr. Caerdydd 10 ac yn Llanstephan MS 164 , ac y mae gennym ddau gasgliad mawr o'i awdlau a'i gywyddau, y naill yn Llsgr. Caerdydd 2 (277), a'r llall yn Llsgr. Coleg Iesu 13. Ef yw'r mwyaf toreithiog o feirdd Morgannwg, a chanodd gerddi o fawl i'r rhan fwyaf o deuluoedd bonheddig y sir ac i uchelwyr Gwent. Er ei fod yn ddisgybl i Risiart Iorwerth (a hefyd i Lewis Morgannwg, efallai), ac er iddo etifeddu dysg yr hen benceirddiaid, canu cyffredin, ystrydebol, a geir ganddo. Nid oes dim yn dangos yn well y dirywiad a fu ym Morgannwg yn ail hanner yr 16eg ganrif na chymharu ei awdlau a'i gywyddau ef â gwaith Lewis Morgannwg a Risiart Iorwerth. Er hynny, y maent yn bwysig am ddau reswm. Yn gyntaf, cynhwysant achau llawer iawn o deuluoedd Gwent a Morgannwg. Ac yn ail, y maent y rhoddi inni ffurfiau Cymraeg enwau lleoedd yn y parthau hynny. Cyhoeddwyd detholiad bychan ohonynt gan John Kyrle Fletcher yn 1909, The Gwentian Poems of Dafydd Benwyn. Cyhoeddwyd cywyddau eraill gan 'Cadrawd' yn Cyfaill yr Aelwyd .

Awdur

• Yr Athro Emeritus Griffith John Williams, (1892 - 1963)

Ffynonellau

• Hopkin-James a T. C. Evans, Hen Gwndidau, Carolau, a Chywyddau (Bangor 1910), 271-3
• D. Rhys Phillips, The History of the Vale of Neath (Swansea 1925), 527-32
• G. J. Williams, Iolo Morganwg a Chywyddau'r Ychwanegiad (1926), 123-4
• G. J. Williams, Traddodiad Llenyddol Morgannwg (1948), 75-94, 124

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Dafydd Benwyn

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q13127762

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/