Fe wnaethoch chi chwilio am Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray
Ganwyd fis Ebrill 1776 yn Dolwar Fach, Llanfihangel yng Ngwynfa, Sir Drefaldwyn, (bedyddiwyd 21 Ebrill 1776), merch John (bu farw c. Chwefror 1804) a Jane Thomas (bu farw 1794). Yr oedd ei rhieni yn mynychu eglwys y plwyf. Cawsant bump o blant (1) Jane, 1767, (2) John, 1770, (3) Elizabeth, 1772, (4) Ann, a (5) Edward (1779). Ymdriniwyd yn helaeth â'r plant (a'u disgynyddion) gan David Thomas, yn Eurgrawn 1959-60, ac yn Ann Griffiths a'i theulu (1963). Priodwyd Jane yn 1794 â Thomas Jones, siop Ty Cornel, Llanfyllin, a merch i'w hwyr John Jones oedd Margaret Jane Jones, priod y gweinidog a'r llenor Owen Jones (1833 - 1899); bu hi farw yn Ionawr 1909.
Yr oedd yn hoff o fywyd ysgafn yn ei hieuenctid, ond dwysaodd ar ôl gwrando ar Benjamin Jones, Pwllheli, yn pregethu. Ymunodd â'r seiat Fethodistaidd ym Mhont Robert yn 1797; daeth i gyswllt â John Hughes, athro a phregethwr, a bu'n gohebu llawer ag ef. Âi i sasiynau'r Bala, a buan y gwelwyd ei bod yn ferch allan o'r cyffredin.
Priododd Thomas Griffiths (1779 - 8 Ebrill 1808), ffermwr o Feifod, ar y 10 Hydref 1804, a bu farw yn Awst 1805, ar ôl geni ei chyntaf-anedig; claddwyd hi yn Llanfihangel, 12 Awst.
Adroddai ei hemynau wrth Ruth Evans, ei morwyn; trysorodd hithau hwynt yn ei chof, ac ar ôl ei phriodas â John Hughes fe'u hysgrifennwyd hwynt ganddo mewn dau ysgriflyfr. Ef, mae'n ddiau, a'u rhoes yn llaw Thomas Charles o'r Bala, a chredir mai Robert Jones, Rhos-lan, a'u paratôdd i'w cyhoeddi. Cyhoeddwyd hwynt yn arg. 1805 o Grawn-Syppiau Canaan, ac wedyn (1806) yn Casgliad o Hymnau gan mwyaf heb erioed eu hargraffu o'r blaen (Bala, R. Saunderson). Ymddangosodd arg. arall, dan yr un teitl, o wasg J. Evans, Caerfyrddin, yn 1807; ac un arall eto yn 1808 dan y teitl, Hymnau o Fawl i Dduw a'r Oen (Bala, Saunderson). Cyhoeddwyd cynnwys ysgriflyfrau J. Hughes gan (Syr) Owen M. Edwards yn Gwaith Ann Griffiths ('Cyfres y Fil'), 1905; yn hwnnw bellach y ceir testun gwreiddiol ei hemynau. Nodweddir hwynt gan gyfeiriadau ysgrythurol cymhleth, profiad ysbrydol dwfn, cyfriniol; a ffigurau ymadrodd beiddgar. Ysgrifennwyd hwynt, gan mwyaf, ar y mesur wyth saith clonciog - mesur a rydd gryn drafferth i gerddorion yn ogystal ag i olygwyr casgliadau emynau.
Dyddiad cyhoeddi: 1953
Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/
Mae'r Bywgraffiadur Cymreig yn cael ei ddarparu gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru a Chanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru. Mae ar gael am ddim ac nid yw'n derbyn cymorth grant. Byddai cyfraniad ariannol yn ein helpu i gynnal a gwella'r wefan er mwyn i ni fedru parhau i gydnabod Cymry sydd wedi gwneud cyfraniad nodedig i fywyd yng Nghymru a thu hwnt.
Ewch i'n tudalen codi arian am ragor o wybodaeth.