LLYWELYN ap MOEL y PANTRI (bu farw 1440), bardd

O Lanwnnog yn Sir Drefaldwyn; mab i'r bardd (Llywelyn ?), a lysenwid Moel y Pantri, a thad i'r bardd Owain ap Llywelyn ap Moel y Pantri. Yr oedd yn ddisgybl i Rys ap Dafydd ab Iorwerth. Ymhlith ei farddoniaeth a erys ceir ei gywyddau i ferch a elwir Euron, cywydd ar lun ymddiddan rhwng y bardd a'i bwrs gwag, a nifer o gywyddau ymryson i Guto'r Glyn. Canodd hefyd ddau gywydd cellweirus i'r herwyr a lechai yng Nghoed y Graig, a gellir meddwl ei fod yntau yn un ohonynt. Trodd at grefydd cyn ei farw, a chladdwyd ef ym mynachlog Ystrad Marchell. Canodd Guto'r Glyn a Rhys Goch Eryri gywyddau marwnad iddo.

Ymddengys bod peth o'i waith wedi ei gambriodoli i Iolo Goch (gweler I.G.E., arg. 1925, cxxxiii); ac awgrymir nad efe ond ei dad (sef Moel y Pantri) biau ddau gywydd arall a briodolir i Lywelyn mewn rhai llawysgrifau (I.G.E., arg. 1925), cxxix.

Ni wyddys unrhyw fanylion am fywyd ei fab, OWAIN, ond cadwyd llawer o'i farddoniaeth mewn llawysgrifau; gweler Jones a Lewis, Mynegai; Bodewryd MS 1D ; Brogyntyn MSS. 1, 2, 6; Cwrtmawr MS 312B ; Gwysaney MS. 25; NLW MS 16B , NLW MS 1553A , NLW MS 6681B , NLW MS 8330B . Yn ei phlith ceir cywyddau i Watcyn Fychan o Hergest, Dafydd Llwyd Fychan o'r Hafod Wen, Gruffudd ap Meredudd o Aberriw, Edward ap Hywel ab Ieuan Llwyd o'r Faenor, a llawer o foneddigion cyfoes eraill.

Awdur

• Ray Looker

Ffynonellau

• Jones a Lewis, Mynegai i Farddoniaeth y Llawysgrifau (1928)
• Llawysgrif Bodewryd yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 1 (315)
• Llawysgrif Brogyntyn yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 2 (482, 483, 483b, 558b, 560b, 564)
• Llawysgrif Glyn Davies yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru 2 (129, 134)
• Llawysgrif Gwysaney yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 25 (383, 547)
• NLW MS 16B (29), NLW MS 471B (16), NLW MS 834B (61), NLW MS 1024D (46), NLW MS 5269B (212), NLW MS 6499B (312), NLW MS 6681B (5, 11)
• Llawysgrif Wynnstay yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth 1 (315)
• H. Lewis, Thomas Roberts, Ifor Williams (goln), Cywyddau Iolo Goch ac Eraill, 1350–1450 (Bangor 1925), cxxiii, 6, 70, 161, 191, 312
• Heraldic Visitations of Wales and Part of the Marches between the years 1586 and 1613, under the authority of Clarencieux and Norroy, two kings at arms (Llandovery 1846), i, 305; ii, 277
• J. Davies, Antiquæ linguæ Britannicæ et linguæ Latinæ, dictionarium duplex (1632)
• R. Williams, Montgomeryshire Worthies (1894)
• H. Blackwell, NLW MSS 9251-9277A: A Dictionary of Welsh Biography

Darllen Pellach

• Erthygl Wicipedia: Llywelyn ab y Moel

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q6662998

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/