LEWES, WILLIAM (1652 - 1722), tirfeddiannwr a hynafiaethydd

Llwynderw, Sir Gaerfyrddin; ganwyd 1652, mab y Parch. John Lewes, Llysnewydd. Priododd (1), Cecil Lloyd o Fairdre, Sir Aberteifi, a (2), Eleanor Pryce o Rhydybenne. Yr oedd yn achydd digymar, a chasglodd lawysgrifau o Henllys, Penybenglog, Fairdre, a Rhydygors. Ysgrifennodd dros 25 o lyfrau achau wedi eu sylfaenu yn bennaf ar waith David Edwardes. Cynorthwyodd Edward Lhuyd, John Davies (Rhiwlas), Browne Willis, Theophilus Evans, a Hugh Thomas. Medrai ysgrifennu yn rhwydd mewn Lladin, Saesneg, a Chymraeg. Copïwyd y ' Golden Grove Book ' o'i lawysgrifau. Bu farw yn ddiblant fis Rhagfyr 1722. Priododd ei weddw William Lewis (bu farw 1757) o Lanlas, Sir Aberteifi, ac y mae hyn wedi peri llawer o ddryswch yn hanes y ddau ŵr.

Awdur

• Major Francis Jones

Ffynonellau

• Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1949
• Browne Willis, A survey of the cathedral church of St. David's, and the edifices belonging to it, as they stood in the year 1715 (1717)
• D. E. Jones, Hanes Plwyfi Llangeler a Phenboyr (Llandysul 1899)
• Theophilus Evans, Drych y prif oesoedd yn ddwy ran (Mwythig 1716)
• Burke's Landed Gentry, 1937
• MSS. yn B.M. a'r College of Arms

Gweithiau

• John Goodman, William Lewes (cyf.), Evan Pryce (cyf.), Maddeuant i'r edifairiol, neu Draethawd am natur pechod a grym edifairiwch, dan ddammeg y mab afradlon (Caerfyrddin 1725-6)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20738183

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/