NANNEY, RICHARD (1691 - 1767), clerigwr efengylaidd

Ganwyd yn 1691, yn un o deulu Cefndeuddwr ger Trawsfynydd, cangen o gyff hynafol Nannau. Ymaelododd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, yn 1710, graddio'n B.A. yn 1714, M.A. yn 1719; penodwyd ef yn ficer Clynnog yn 1718, ac yn rheithor Llanaelhaearn yn 1725; tystia Foster ei fod hefyd yn un o ganoniaid Bangor. Yr oedd iddo elfen fawr o ryddfrydigrwydd ysbryd, nodwedd naturiol ddigon pan gofir bod ei fam yn ferch i Richard Edwards o Nanhoron, prif sgwïer Piwritanaidd y sir yn oes yr Adferiad, bod Catrin ei chwaer yn briod â'r meddyg Knight o Gaernarfon, teulu eto â llawer o gysylltiadau Ymneilltuol iddynt, a bod ei wraig hithau yn un o Wyniaid y Wern ger Penmorfa, teulu rhyddfrydig odiaeth mewn gwleidyddiaeth. Daeth Nanney yn un o brif gefnogwyr ysgolion Griffith Jones (yng Nghlynnog cynhelid yr ysgol yn aml yn eglwys y plwyf, ond weithiau mewn tai anghysbell yn y cyrion); y mae amryw o'i lythyrau yn Welch Piety, i gyd yn tystio i werthfawredd addysg a'r modd gorau i'w gyfleu, rai ohonynt yn fawr eu clod i'r hen ysgolfeistr Thomas Gough (gan fod Gough wedi hyfforddi Robert Jones, Rhoslan, yn ei dro, nid yw'n syn darllen teyrnged huawdl Robert Jones i Nanney yn Drych yr Amseroedd , geiriau a ddyfynnwyd yn Hanes Methodistiaeth Cymru, Cyff Beuno, a Hanes Meth. Arfon). Cyfranogodd yn bur helaeth o ysbryd y diwygiad - er na chyfrifid ef ymhlith y clerigwyr Methodistaidd fel Griffiths (Nanhyfer) a Jones (Llan-gan) - a darllenir am dyrfaoedd o bobl yn gwrando arno'n pregethu yn eglwys Clynnog, amryw ohonynt yn dod o'r plwyfi cylchynol, a delir yn wrthwyneb glaearineb dechrau'r yrfa ac ymroddiad duwiolfrydig ei flynyddoedd olaf. Nid oedd pethau'r byd hwn yn mennu fawr arno; diofal ydoedd o'i anifeiliaid - cofier ei fod yn dal tir Elernion ger Llanaelhaiarn (os nad y Fachwen hefyd am gyfnod), stad fechan yr oedd gafael cadarn ynddi gan deulu'r wraig - ac (meddai Robert Jones) nid adwaenai unrhyw geffyl ond yr un a farchogai ef ei hun. Yr oedd ganddo fab, yntau'n RICHARD NANNEY, mewn urddau eglwysig (bu farw 1812), gŵr pur wahanol iddo ef, ond tebyg iddo yn ei osgo Biwritanaidd at gysegredigrwydd y Saboth, fel y tystia llythyr llym o'i eiddo (ysgrifennwyd 21 Ionawr 1799) at un o gyfreithwyr Caernarfon. Priododd CATHERINE NANNEY, merch Richard Nanney, â Richard Ellis o deulu Bodychen, ef hefyd yn glerigwr, ac olynydd ei dad-yng-nghyfraith fel ficer Clynnog; ef oedd tad David Ellis Nanney, y cwnsler enwog, ac un o hynafiaid Syr HUGH J. ELLIS NANNEY o'r Gwynfryn.

Awdur

• Thomas Richards, (1878 - 1962)

Ffynonellau

• J. E. Griffith, Pedigrees of Anglesey and Carnarvonshire Families (1914), 165, 175, 343
• Alumni Oxonienses: the members of the University of Oxford, 1500-1714, 1051
• Llawysgrifau Cynhaiarn yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor (Coleg y Gogledd), 472-82
• Henllys Manuscripts (Coleg y Gogledd) 1279-95
• Welch piety, or, A farther account of the circulating Welch charity schools … to which are annexed testimonials relating to the masters and scholars of the said schools; in a letter to a friend (1742-60), 1751-61
• Robert Jones (Rhoslan), Drych yr Amseroedd (Trefriw 1820), 191-2
• Cymru (O.M.E.), xi, 78-83
• Llawysgrif Bangor yng Ngholeg y Gogledd, Bangor 3704

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q7328001

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/