DAFYDD LLWYD ap Dafydd ab Einion ap Hywel o'r Drenewydd (bu farw cyn 1469), gŵr o fri yng Nghydewain yng nghanol y 15fed ganrif, a noddwr hael i'r beirdd

Olrheiniai ei ach o Elystan Glodrydd. Symudasai un o'i hynafiaid o Gefnllys i Fochdre, ac ymsefydlodd ei dad yn y Drenewydd. Canwyd ei glodydd gan Lewis Glyn Cothi, Llawdden, a Guto'r Glyn, a phwysleisir cyfoeth ei wleddoedd a'i haelioni i'r beirdd. Ymddengys fod Hywel Swrdwal yn fath ar fardd teulu iddo, a bu ef farw ychydig o flaen ei noddwr. Ei wraig oedd Gwenllian ferch Maredudd ab Owain ap Gruffudd ab Einion, arglwydd y Tywyn. Bu iddynt ddau fab a merch - Rhys, Robert, ac Elen.

RHYS AP DAFYDD LLWYD (bu farw 1469)

Yr oedd yn ysgwïer i Edward IV, ac yn ystiward iddo yng Nghydewain, Ceri, Cyfeiliog, ac Arwystli. Bu hefyd yn llywodraethwr castell Trefaldwyn. Collwyd ef ym mrwydr Danesmore neu Fanbri, 1469. Canodd Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd gywydd sy'n awgrymu bod ansicrwydd am ei dynged wedi'r frwydr. O'i enw ef y cafodd Prysiaid y Drenewydd eu cyfenw. Gwraig Rhys oedd Margaret ferch Ieuan ab Owain ap Maredudd, Neuaddwen.

Awdur

• Evan David Jones, (1903 - 1987)

Ffynonellau

• R. Williams, Montgomeryshire Worthies (1894), 28
• Heraldic Visitations of Wales and Part of the Marches between the years 1586 and 1613, under the authority of Clarencieux and Norroy, two kings at arms (Llandovery 1846), i, 314
• Gwaith Lewis Glyn Cothi (Oxford 1837)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20732748

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/